Dat het aantal rechtszaken over schijnzelfstandigheid flink toeneemt, blijkt uit een rondgang van Nieuwsuur onder arbeidsrechtadvocaten, deskundigen en de Raad voor de rechtspraak. Opvallend aan de rondgang is dat in ongeveer de helft van de bijna vijftig onderzochte rechtszaken de rechter oordeelde dat de zzp’er tóch als werknemer moest worden beschouwd, met recht op loon, vakantiegeld, pensioenpremies, reiskosten en ziektedagen. Toegekende compensaties in deze rechtzaken liepen op tot wel € 50.000 per persoon.
Sinds het Deliveroo-arrest van de Hoge Raad in 2023 is duidelijk dat zodra er feitelijk sprake is van werknemerschap, alle cao- en pensioenrechten met terugwerkende kracht gelden. Sindsdien is het aantal rechtszaken van zzp’ers flink toegenomen, waarbij steeds vaker wordt vastgesteld dat zij als schijnzelfstandigen recht hebben op dezelfde arbeidsvoorwaarden als reguliere werknemers. Het kan voor een bv die met zzp’ers werkt volgens deskundigen daarom raadzaam zijn om zich meer te richten op de financiële risico’s van zulke claims dan op eventuele boetes van de Belastingdienst, die dit jaar ook niet eens worden opgelegd.
Schijnzelfstandigen kunnen vaak met terugwerkende kracht aanspraak maken op pensioenopbouw, ook als zijzelf of hun opdrachtgevers nooit iets aan pensioenpremies hebben afgedragen. Nieuwsuur benadrukt dat in Nederland het principe ‘geen premie, wel recht’ geldt, met alle financiële risico’s voor werkgevers van dien. Zij zijn verplicht om tot vijf jaar aan pensioenpremies aan het pensioenfonds na te betalen, terwijl de uitkeringen over de overige jaren door het fonds zelf worden gedragen. Volgens de Pensioenfederatie resulteert dit jaarlijks in een pensioentekort van ongeveer € 1,3 miljard.
